Bolalar yo‘tali ota-onalarni isitmadan kam bo‘lmagan darajada qo‘rqitadigan, eng keng tarqalgan simptomlardan biridir. Bunday yo‘talning aniq sababini aniqlashga yordam berish uchun, albatta, pediatrga murojaat qilish lozim.
Asosiy sabablari:
Odatda yo‘talning haqiqiy sababi tomoq shilliq qavatning shishishi, balg‘am yoki begona narsaning paydo bo‘lishi kabi tirnash xususiyati beruvchi omillardan xalos bo‘lishga urinish orqali yuzaga keladi.
Virusli kasalliklar — eng ko‘p uchraydigan qo‘zg‘atuvchi bo‘lib, bunday holatda yo‘tal odatda yengil va o‘rtacha intensivlikda bo‘ladi. Gripp yoki o‘tkir laringit paytida esa kuchli va uzoqroq davom etishi mumkin. Bundan tashqari, laringit kuchayishi bilan bolada quruq yo‘tal, qo‘pol, shovqinli nafas paydo bo‘ladi. Ushbu virusli infeksiya antibiotiklar bilan davolanmaydi, faqat shifokor bemorga kasallikni qanday qilib yengillashtirish bo‘yicha yordam berishi mumkin. Hammom bug‘xonasi, nam havo yoki tashqaridagi salqin havo holatni har doim yengillashtiradi.
Gastroezofagial reflyuksiya – bolalarda uchraydigan kuchli quruq yo‘talni keltirib chiqaruvchi omil hisoblanadi. Bu oshqozondan qizilo‘ngachga qaytib kelgan ovqat, safro, xlorid kislota oqimi tufayli sodir bo‘ladi. 7 yoshgacha bo‘lgan bolalarda bu odatda sfinkter apparati funksional yetishmovchiligi bilan bog‘liq. Shunga ko‘ra, oshqozon-ichak trakti tizimi yaxshilanganda yo‘tal o‘z-o‘zidan o‘tib ketadi. Bunday davolanish bemorning tomog‘ida tirnashni keltirib chiqaradigan mahsulotlarsiz parhezdan iborat bo‘ladi. Masalan, qovurilgan, achchiq, yog‘li, shokolad, kofein, sodali ichimlik kabi.
Allergiyaga har doim ham astma muammosi kabi unchalik ahamiyat berilmaydi, ammo tirnash xususiyati, tomoq qichishi yoki tomoq devori bo‘ylab oqayotgan doimiy shilimshiq suyuqlik allergiyani qo‘zg‘ashi mumkin. Bu gul changi, oziq-ovqat, hayvon junlari, hatto chang bo‘lishi mumkin. Bunday holatda anamnezdan, shuningdek, allergenlarga qarshi testlardan foydalangan holda sababini aniqlash va uni davolash lozim.
Quruq yo‘tal belgisi bo‘lgan o‘ta yoqimsiz yuqumli kasalliklardan yana biri — ko‘k yo‘taldir. Ko‘pincha bu doimiy quruq yo‘tal bilan xarakterlanadi. Ko‘k yo‘tal yangi tug‘ilgan chaqaloqlar uchun juda yuqumli va xavflidir, ammo o‘z vaqtida emlash orqali kasallikning oldini olish mumkin.
Feruza Murtazayeva,
tuman tibbiyot birlashmasi bolalar bo‘limi katta hamshirasi
