Hayotdagi barcha go‘zalliklar ayolga bo‘lgan muhabbat tufayli yuzaga kelgan deyishadi.
Yurtimizda onalar va bolalar salomatligi doim birinchi o‘ringa qo‘yiladi. Ayniqsa onalar va bolalar salomatligi uchun kurash va muhofaza qilish Davlatimiz va tibbiyotimizda yuksak darajada va e`tibordadir. Ayolning bolalik, o‘smirlik davridanoq reproduktiv salomatligiga katta ahamiyat berish ma`suliyatli vazifa hisoblanadi. Reproduktiv salomatlik bu to‘liq jismoniy aqliy va ijtimoiy muvaffaqiyatlar holati hamdir.
Reproduktiv salomatlikka erishish uchun:
1) Shaxsiy gigiena qoidalariga amal qilish.
2) To‘g‘ri ovqatlanish.
3) Mehnat va dam olishni oqilona tashkil etish.
4) Zararli odatlardan voz kechish.
5) Turli stres holatlardan saqlanish (kuchli hayajon, qo‘rquv).
6) Shikastlanishdan ehtiyot bo‘lish.
7) Doimiy akusher-ginekolog nazoratida bo‘lishi zarur.
8) Ertalabki 15 minutlik badan tarbiya va jismoniy mashqlar oltin standartga aylanishi kerak.
Oila qurish uchun eng qulay davr:
Qizlar uchun 20-24 yosh.
Yigitlar uchun 24-26 yosh.
Yaqin qarindosh-urug‘lar o‘rtasida nikohlar oilalarda ko‘pincha aqliy va jismoniy nuqsonlariga ega bo‘lgan bolalar tug‘ilishiga sabab bo‘ladi. Farzand ko‘rish uchun eng maqbul davr 20-30 yosh hisoblanadi va homiladorlik istalgan bo‘lishi shart. Yoshi 35 yoshdan va undan yuqori bo‘lgan ayollardagi homiladorliklar nafaqat ayolning salomatligiga, balki tug‘ilajak farzandlar uchun ham xavflidir. Chunki ushbu yoshdagi ayollarda ichki a`zolarining kasalliklari (kamqonlik, endokrin, yurak-qon tomir, buyrak kasalliklari) va boshqalar ko‘p uchraydi.
Oilaning tinchlik va farovonligi sog‘lom farzand dunyoga kelishi, barkamol voyaga etishi ayollar sog‘ligiga juda ham bog‘liqdir. Buning uchun ayollarimiz 1 yilda 1 marta tibbiy ko‘rikdan o‘tib turishlari lozim. Qon tahlillari, UZI tekshiruvlari , mammografiya (ko‘krak bezlari salomatligi uchun) flyuragrafiya va mutaxassis ko‘rigidan o‘tib turish ginekolog, terapevt, urolog, dermatolog, okulist, stomatolog va boshqa ko‘riklardan o‘tishlari lozim. Odam papilomasi virusiga qarshi emlanish 14 yoshdan to 45 yoshgacha onkokasallliklarning oldini olish uchun emlanishlari kerak. Har bir inson, shu hisobdan ayollarimiz ham o‘z salomatliklarini asray bilishlari, tana vaznlarini me`yorida saqlashi tabiiy ovqatlanishlari va jismonan zaif bo‘lmasliklariga tilakdoshimiz.
SH. YULDASHYEVA,
Aholi Salomatlik va strategik rivojlanish instituti bo‘limi vrachi
